TR: Düşüş Piyasalarında Spot Pozisyonları Koruma
Düşüş Piyasalarında Spot Pozisyonlarını Koruma: Vadeli İşlemlerle Basit Stratejiler
Kripto para piyasaları, hızlı yükselişleri kadar ani düşüşleriyle de bilinir. Eğer bir yatırımcı olarak elinizde önemli miktarda Spot market varlığı (örneğin Bitcoin veya Ethereum) tutuyorsanız ve piyasanın genel olarak düşüş trendine gireceğine inanıyorsanız, bu varlıkların değer kaybını azaltmak isteyebilirsiniz. İşte bu noktada, Futures contract (vadeli sözleşmeler) devreye girerek size bir tür sigorta görevi görebilir. Bu rehberde, düşüş piyasalarında spot varlıklarınızı nasıl koruyabileceğinizi (korunma veya hedging) basitçe öğreneceksiniz.
Spot ve Vadeli İşlemlerin Kısa Karşılaştırması
Spot piyasada, varlığı anında satın alır veya satarsınız. Elinizde tuttuğunuz varlık fiziksel olarak size aittir. Vadeli işlemler ise, gelecekteki bir tarihte belirli bir fiyattan alım veya satım yapma sözleşmesidir. Vadeli işlemler, özellikle kaldıraç kullanma potansiyeli sunsa da, korunma (hedging) amacıyla kullanıldığında kaldıraçsız veya düşük kaldıraçlı pozisyonlar tercih edilebilir. Spot ve vadeli işlemler arasındaki temel farklar hakkında daha fazla bilgi için The Differences Between Spot Trading and Futures Trading adresini ziyaret edebilirsiniz.
Korunma (Hedging) Nedir ve Neden Yapılır?
Korunma, mevcut bir riski dengelemek için ters yönde bir pozisyon almaktır. Düşüş piyasasında spot varlığınız varsa, değer kaybetme riski altındasınız demektir. Bu riski dengelemek için vadeli piyasada o varlık üzerinde "kısa pozisyon" (short position) açabilirsiniz.
Temel amaç, spot varlığınızın değer kaybetmesi durumunda, kısa pozisyonunuzun kâr ederek bu kaybı telafi etmesidir. Bu, spot varlıklarınızı piyasa dalgalanmalarına karşı korumanın etkili bir yoludur.
Basit Kısmi Korunma (Partial Hedging) Stratejisi
Yeni başlayanlar için en güvenli yaklaşım, portföyün tamamını değil, sadece bir kısmını korumaktır. Buna kısmi korunma denir.
Diyelim ki 10.000 $ değerinde Bitcoin (BTC) spot olarak tutuyorsunuz. Piyasanın düşeceğinden şüpheleniyorsunuz ama tamamen satmak istemiyorsunuz (çünkü yükseliş potansiyelini de kaçırmak istemiyorsunuz).
1. **Risk Değerlendirmesi:** Toplam spot varlığınızın %50'sini korumaya karar verdiniz. Yani 5.000 $'lık BTC için korunma yapacaksınız. 2. **Vadeli İşlem Piyasasına Geçiş:** Bir vadeli işlem platformuna geçmelisiniz. 3. **Kısa Pozisyon Açma:** BTC vadeli sözleşmelerinde, 5.000 $ değerinde BTC'yi satacak (kısa pozisyon) bir işlem açarsınız. Eğer kaldıraç kullanmıyorsanız veya çok düşük bir kaldıraç kullanıyorsanız, bu pozisyonun sizi likidasyondan koruması daha kolay olur. Likidasyon riskini anlamak, vadeli işlemlerde hayati önem taşır.
Örnek Senaryo (Basitleştirilmiş):
| Durum | Spot Pozisyon Değeri | Vadeli Pozisyon (Kısa) | Net Etki (Varsayım) | | :--- | :--- | :--- | :--- | | Başlangıç | 10.000 $ BTC | 0 $ | Başlangıç Değeri | | Piyasada %20 Düşüş | 8.000 $ | Kısa pozisyon kâr eder | Kayıp Dengelenir |
Eğer BTC %20 düşerse:
- Spot varlığınız 2.000 $ kaybeder (10.000 $ -> 8.000 $).
- Vadeli kısa pozisyonunuz, düşüşten kâr elde eder. Eğer %100 koruma yapsaydınız, bu kâr kaybınızı sıfırlardı. Kısmi koruma yaptığınız için, kâr, kaybın bir kısmını karşılayacaktır.
Bu stratejinin başarısı, doğru zamanda pozisyonu açmaya ve piyasa yönünü teyit etmeye bağlıdır. Korunma stratejileri dikkatli planlama gerektirir.
Teknik Göstergelerle Giriş ve Çıkış Zamanlaması
Korunma pozisyonu açmak için doğru zamanı seçmek kritiktir. Aşırı satım bölgelerinden dönmeye çalışan bir piyasada kısa pozisyon açmak, gereksiz yere maliyet yaratabilir. İşte düşüş sinyallerini aramak için kullanılan üç temel gösterge:
1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)
RSI (Relative Strength Index), bir varlığın aşırı alım veya aşırı satım koşullarında olup olmadığını gösterir. Düşüş piyasasında, RSI'ın aşırı satım bölgesinden (genellikle 30 seviyesinin altı) yukarı doğru dönmesi, bir tepki yükselişinin başlayabileceği anlamına gelebilir. Bu, kısa pozisyonunuzu kapatmak için iyi bir zaman olabilir. Tersine, RSI'ın 70'in altına düşmesi ve aşağı yönlü ivme kazanması, düşüşün devam ettiğini gösterir ve bu, kısa pozisyon açmak için uygun bir an olabilir. Aşırı alım/satım bölgeleri bu kararlarda önemlidir.
2. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
MACD göstergesi, iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi gösterir ve momentumdaki değişimleri yakalamaya yardımcı olur. Düşüş piyasasını teyit etmek için, MACD çizgisinin sinyal çizgisinin altına geçmesi (ayı kesişimi) ve histogramın negatif bölgeye geçmesi beklenir. Eğer elinizde spot varlık varsa ve MACD düşüş sinyali veriyorsa, bu, kısa pozisyon açmayı düşünebileceğiniz bir andır.
3. Bollinger Bantları
Bollinger Bands (Bollinger Bantları), piyasa volatilitesini ölçer. Fiyatlar genellikle bu bantlar arasında hareket eder. Düşüş piyasalarında, fiyatların alt banda doğru yaklaştığını görmek yaygındır. Ancak, fiyatın orta çizgiyi (Basit Hareketli Ortalama) aşağı doğru kırması ve bu çizginin direnç olarak çalışması, düşüşün devam ettiğinin güçlü bir teyididir. Fiyatlar alt banda değdiğinde (aşırı satım), kısa pozisyonu kapatmayı düşünebilirsiniz. Volatiliteyi ölçmek bu süreçte size yardımcı olur.
Psikolojik Tuzaklar ve Risk Yönetimi
Düşüş piyasalarında pozisyon korumak, duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Yatırımcıların düştüğü en yaygın hatalar şunlardır:
1. **Panikle Korunmak:** Piyasalar düşmeye başladığında, yatırımcılar panikle tam korunma yapabilirler. Ancak piyasa hızla toparlanırsa, hem spot varlığınız değer kazanırken hem de kısa pozisyonunuz zarar eder. Bu yüzden duygusal ticaret yapmaktan kaçınmalısınız. 2. **FOMO ile Korunmayı Kaldırmak:** Kısa pozisyon açtıktan sonra piyasa biraz yükseldiğinde, yatırımcılar "fırsatı kaçırma korkusu" (FOMO) ile erken pozisyon kapatabilir. Bu, FOMO'yu yönetme gerektirir. 3. **Yüksek Kaldıraç Kullanımı:** Korunma yaparken bile kaldıraç kullanmak, küçük hareketlerde bile büyük kayıplara yol açabilir. Risk yönetimi her zaman öncelikli olmalıdır.
Unutmayın, korunma bir "yüksek kâr" stratejisi değil, bir "risk azaltma" stratejisidir. Eğer piyasalar düşmezse, kısa pozisyonunuz küçük bir maliyetle (piyasa fonlama ücretleri veya komisyonlar) sona erecektir. Başarılı bir korunma, piyasa düşerken sizi ayakta tutar. Her zaman disiplinli bir işlem planı ile hareket edin.
Özet ve Sonraki Adımlar
Düşüş piyasalarında spot varlıklarınızı korumak için vadeli işlemleri kullanmak mümkündür. Bu, spot varlığınızın tersi yönde (kısa) bir pozisyon açmayı içerir. Kısmi korunma ile başlayın ve RSI, MACD gibi göstergeleri kullanarak giriş ve çıkış zamanlamanızı iyileştirin.
Vadeli işlemlerin nasıl çalıştığına dair daha derinlemesine bilgi için Crypto Futures vs Spot Trading: Quale Scegliere per Investire in Criptovalute makalesine göz atabilirsiniz. Kaldıraçsız işlem yaparak başlayarak riski daha iyi yönetebilirsiniz.
Recommended Futures Trading Platforms
| Platform | Futures perks & welcome offers | Register / Offer |
|---|---|---|
| Binance Futures | Up to 125× leverage, USDⓈ-M contracts; new users can receive up to 100 USD in welcome vouchers, plus lifetime 20% fee discount on spot and 10% off futures fees for the first 30 days | Sign up on Binance |
| Bybit Futures | Inverse & USDT perpetuals; welcome bundle up to 5,100 USD in rewards, including instant coupons and tiered bonuses up to 30,000 USD after completing tasks | Start on Bybit |
| BingX Futures | Copy trading & social features; new users can get up to 7,700 USD in rewards plus 50% trading fee discount | Join BingX |
| WEEX Futures | Welcome package up to 30,000 USDT; deposit bonus from 50–500 USD; futures bonus usable for trading and paying fees | Register at WEEX |
| MEXC Futures | Futures bonus usable as margin or to pay fees; campaigns include deposit bonuses (e.g., deposit 100 USDT → get 10 USD) | Join MEXC |
Join Our Community
Follow @startfuturestrading for signals and analysis.